Opgezogen worden in de emoties van de omgeving: u ontkomt er niet aan

19/10/2022 - 14:44

Heeft u al vergelijkbare ervaringen gehad?

  • U had een stresserende ochtend thuis, waarin alles wat kon mislopen, verkeerd liep: kinderen die hun bed niet uitwilden, een omgestoten kan fruitsap, besmeurde kleding, een onverwachte omleiding onderweg, … Opgejaagd komt u aan op kantoor, waarbij u meteen richting koffie automaat kiest. Daar aangekomen staan een paar collega’s vrolijk te kletsen. U hoort het even aan en voor u het weet, neemt u deel aan het luchtige gesprek. U wordt als het ware meegezogen in de luchtige atmosfeer en uw gejaagdheid van deze morgen is verdwenen.
  • Of u bent enthousiast over een succesvolle ontmoeting met een klant en u wil daarover graag vertellen aan uw collega’s. Zo dadelijk staat de online team meeting gepland. U belt in en nadat iedereen wat deelde over waar hij of zij mee bezig is, hangt er veel zwaarte in de virtuele ruimte. Er lijken veel problemen en weinig oplossingen. U twijfelt of het nu het moment is om over het succes bij uw klant te vertellen. En voor u het goed beseft, heeft de zwaarte ook u te pakken…


Emoties zijn besmettelijk

Als individu dragen we allemaal bewust en onbewust bij tot de stemming of gemoedstoestand van een gesprek, meeting, team, vriendengroep of familie. De collectieve gemoedstoestand of stemming verandert voortdurend.

Tegelijk worden we allemaal bewust en onbewust beïnvloed door die gemoedstoestand van de groep of voor een deeltje opgezogen.

Als organisatiecoach ben ik getraind om collectieve gemoedstoestand te observeren en bewust te zijn van de potentiële impact op mezelf. En toch… soms betrap ik me erop ook meegezogen te worden in de stemming van de groep.

Voorbeelden?

  • In een team, waar snelheid en voortgang erg gewaardeerd worden en de gewoonte heerst om zonder veel analyse knopen door te hakken, is het me al overkomen dat ik zelf ook een haast voel en ik – naar het einde van de dag – een drempel moet overwinnen om oefeningen, die vertragen en verdiepen, voor te stellen.
  • Of in een omgeving, waar ratio en logica primeren heb ik er mezelf al op betrapt dat ik de neiging heb om het stuk connecteren via een persoonlijkere of ludieke aanpak net iets korter te maken.

Op het moment dat ik mezelf betrap op dergelijke neigingen en dus bewust word, geeft me dit de kans om bewust te kiezen welk gedrag of welke oefening nu het meest ten dienste staat van het team en het doel. Los van mijn eigen drempels en los van wat de groep in mij losmaakt.


Besmettelijkheid heeft ook zijn leuke kanten

Als individu is het natuurlijk niet alleen negatief om meegezogen te worden in de gemoedstoestand van een groep. Het kan ook veel troeven hebben zoals: verbondenheid voelen, verleggen van grenzen, inspiratie opdoen, …

In rollen als leider, coach of facilitator is het wél belangrijk om alert te blijven voor de impact van de groepssfeer en u de vraag te stellen op welke manier u het best bijdraagt aan het team. Is de sfeer en het gedrag, dat dit oproept bij u geschikt voor wat het team nu nodig heeft? Of is er iets anders nodig?

  • Is er meer ernst nodig? Of net meer luchtigheid en humor?
  • Is er meer analyse en bedachtzaamheid nodig? Of net meer actie?
  • Is er meer betrokkenheid en zin voor verantwoordelijkheid nodig? Of net meer kunnen loslaten?
  • Is er meer realisme nodig? Of juist meer optimisme?


Hoe kan u die gewenste atmosfeer bewust creëren?

Daar zijn heel wat verschillende manieren voor. Ik benoem er hier drie, telkens met enkele voorbeelden.

1. Vraag stellen van een andere orde of perspectief dan deze waarop het gesprek of de meeting verloopt

Enkele voorbeelden:

  • Welke successen hebben we de voorbije maand behaald?
  • Hoe zouden onze doelen beïnvloed kunnen worden door anderen?
  • Waarvan zijn we overtuigd als we dit als uitgangspunt nemen?
  • Wat willen we zeker behouden en beschermen tijdens deze verandering?
  • Welke feiten hebben we en wat weten we (nog) niet om hierover een beslissing te nemen?
  • Hoe hebben we belang erbij om dit onfunctioneel … in stand te houden?
  • Wat zou een heel andere manier zijn om hierover te denken?

2. Creatieve of speelse werkvorm introduceren

Enkele voorbeelden:

  • Beelden kiezen om zich uit te drukken
  • Samen zoeken naar metaforen
  • Luchtige brainstorm techniek gebruiken
  • TRIZ inzetten: werkvorm, die vertrekt van oplijsten, wat je allemaal kan doen om het slechts denkbare resultaat te bekomen…
  • Mensen laten antwoorden door in stilte een positie in de ruimte te laten innemen
  • Fysieke energizer
  • Team challenge bedenken

3. Informatie toegankelijk maken

Enkele voorbeelden:

  • Informatie laten verzamelen, opzoeken
  • Cijfers transparant en toegankelijk voorstellen
  • Geschiedenis van team of organisatie samen reconstrueren
  • Storytelling
  • Collega’s uitnodigen van ander team
  • Bespreken hoe nieuwe informatie kan verkregen worden zoals: Klant uitnodigen, elk teamlid interviewt (interne of externe) klant, In duo’s andere organisatie / ander team bezoeken


Niet alleen voor leiders of coaches

De gemoedstoestand van een groep kunnen waarnemen en bewust kiezen om die te beïnvloeden, is niet enkel een vaardigheid voor leiders of coaches.

Ik leer teams ook om naar zichzelf te kijken en op verschillende momenten te benoemen welke atmosfeer er hangt.

Een klassieke manier, die intussen ook ingeburgerd is in een aantal agile methodieken is: het weerbericht. Vaak is dit een check-in, waarbij elk teamlid aangeeft welk weer op hem of haar van toepassing is. Dit rondje geeft dan de stemming weer van elk individu. Mijn vraag is dan echter wat de teamleden ervaren als het weer van het team op dat specifiek moment. En ook hier kunnen meer verrassende metaforen en methodieken ingezet worden dan het gekende weerbericht.

Een team naar zichzelf laten kijken (in vakjargon: “Reveal the system to itself”), is één van de manieren om een team bewust te maken van haar eigen functioneren. En zoals ook bij individuele ontwikkeling is bewustzijn de eerste stap om keuze te hebben. Het team kan dan bewust kiezen om het huidig functioneren te behouden of samen iets anders te creëren.



Bent u geïnteresseerd in hoe we concreet uw teams naar een volgend niveau kunnen tillen of beter leren samenwerken?
Hoe psychologische veiligheid kan gecreëerd worden en ruimte voor introspectie binnen het team?
Wil u graag eens sparren over uw team?

Laat van u horen om vrijblijvend van gedachten te wisselen. Neem hier contact met me op.



Download nu uw gratis CHECKLIST TEAMS en ontdek hoe het met uw team gesteld is en waar de verbeterpunten liggen.


Download nu uw gratis CHECKLIST LEADERSHIP en ontdek hoe ontwikkeld uw leiderschap is.

Heeft u een vraag over dit onderwerp?

Contacteer Katelijne Rotsaert